نقش سازمان نظام مهندسی معدن در فعالسازی معادن کوچک مقیاس
سازمان نظام مهندسی معدن با توجه به نقش قانونی خود برای انجام مهندسی صحیح فعالیتهای معدنی و تعداد بیش از 40000 عضو در کشور به عنوان یک بازوی نظارتی در بخش معدن کشور می تواند در ارتقای بخش معدن نقشی موثر ایفا نماید. رتبه بندی مسئولین فنی و تقسیم کار بر اساس تجربه، تخصص و دانش فنی نیز موجب تقویت و اثربخشی نیروی انسانی از مرحله طراحی تا اجرای درون بخشی شده و دانش تخصصی بالاترین سرمایه موجود در سازمان نظام مهندسی است که می تواند به عنوان مجموعه اثرگذار در تصمیم سازی معدن کشور حضور داشته باشد.
با توجه به قرارداد مشترک سازمان نظام مهندسی معدن ایران و شرکت تهیه وتولید مواد معدنی ایران (مجری طرح احیاء، فعالسازی و توسعه معادن کوچک مقیاس) با هدف تکمیل 3000 عدد فرم پرسشنامه معادن غیرفعال و نیمه فعال، هماهنگی و انسجام مناسبی فی مابین شکل گرفت و با برنامه ریزی مشترک فی مابین و سازماندهی استانی در قالب یک شبکه تخصصی و اجرایی حدود 2400 عدد پرسشنامه تا تاریخ 1400/02/18تکمیل شد. نکته مهم و موثر، تحلیل هایی است که پس از تکمیل این پرسشنامه ها بر اساس نوع عارضه و مشکلات در معادن به تفکیک منطقه ای و استانی قابل انجام است و این کار می تواند یکی از محورهای اصلی در تصمیم سازی و برنامه ریزی برای حاکمیت بخش معدن لحاظ شود. با توجه به وجود زیرساختهای استانی سازمان نظام مهندسی معدن، گام بعدی می تواند نقش موثر در انجام رسیدگی به مشکلات در قالب ساختار کلینیکی هدفمند در محل ادارات استانی باشد که تحلیل تخصصی عارضه یابی فوق نیز راهکاری برای بهبود ساختاری و حل وفصل مشکلات معدنکاران خواهد بود.
با مطالعاتی که از طریق گروه معدن دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) با عنوان "طرح پژوهشی تدوین برنامه احیای معادن و فعالسازی ذخایر کوچک ایران بر مبنای تحلیل تجارب جهانی و توسعه فرآوری موبایل مواد معدنی" و با هدف شناسایی راهکارهای اجرایی برای توسعه و تقویت معادن کوچک انجام شد، کوچینگ و آموزش تجربی یکی از مهمترین پارامترهای اثربخش برای تقویت و رشد در واحدهای کوچک معدنی پیشنهاد شد. تفاوت اساسی بین کوچینگ و آموزش وجود دارد و اثربخشی کوچینگ یکی از عوامل موثر بر اجرایی شدن شیوه نامه ها و آموزشهای لازم و تضمین اجرای صحیح فرآیندها با انتقال دانش فنی مناسب است.
در کشورهای توسعه یافته برای اینکه مشاغل کوچک بتوانند شکل بگیرند و از رشد مستمری بهره مند شوند، معمولا محیط لازم برای کوچینگ صاحبان شرکتهای کوچک و مشاغل در سازمانهای خاصی فراهم می شود و در همین مسیر راهکارهای قانونی و گلوگاه هایی که در آینده ممکن است با آنها مواجه شوند را گوشزد کرده و این موضوع کمک بسزایی در جلوگیری از موانع اداری و یا رفتن به مسیر اشتباه می کند. سازمان نظام مهندسی می تواند با استفاده از افراد با سابقه بخش معدن و مجربین معدنی محیط مناسبی را برای فرآیند کوچینگ و نقش مباشر را برای معدنکاران جدید و یا طرح های توسعه ای در قالب سازماندهی شده انجام دهد. از طرف دیگر حضور مسئولین فنی به صورت مستمر نقطه قوتی برای ادامه حمایتهای فنی است که با کوچینگ مسئولین فنی برای انجام خدمات کلینیکی در محل نیز اثربخشی سازمان نظام مهندسی تقویت خواهد شد.
تهیه طرحهای سرمایه گذاری برای فرصتهای معدنی و ارزیابی اولیه معادنی که می توانند به عنوان پتانسیل قابل توجه و بالقوه رشد نمایند نیز یکی از فعالیتهایی است که در قالب اتصال سرمایه گذاران، صنایع معدنی و مصرف کنندگان مواد معدنی در قالب زنجیره تامین می تواند از طریق سازمان نظام مهندسی نقش کلیدی داشته باشد. اطلاعات جمع آوری شده و گزارشهای فنی تهیه شده توسط مسئولین فنی چنانچه در سیستم جامع کاداستر معدن کشور در یک لایه مجزا تلفیق شود، سابقه معدنکاری را برای ادامه معدنکاری و انتقال اطلاعات برای آیندگان میسر نموده و تصمیم گیری برای ادارات و سازمانهای ذیربط با دقت بیشتری میسر خواهد بود. از دیگر خدماتی که سازمان نظام مهندسی می تواند برای معدنکاران جدید و یا معادن کوچک فراهم نماید، سفرای معدنی است که با ارتباط با سازمان نظام مهندسی معدن زمینه ارتباط با معادن و صنایع معدنی و مجربین معدنی را در سایر کشورها ایجاد نموده و هماهنگی لازم برای بازدید، آموزش و یا پرسش وپاسخ را تسهیل خواهد نمود.
ایجاد شبکه های تخصصی برای هم افزایی و اشتراک فکری و یافتن روشهای جدید برای حل مساله و محورسازی برای اطلاع رسانی در قالب کمیته های تخصصی هدفمند یکی دیگر از زیرساختهای مهم است که تقویت کارِ گروهی و افزایش دانش فنی و همسطح سازی اطلاعات را برای معدنکاران فراهم خواهد کرد. کارگروه تخصصی لیتیوم یکی از حرکتهای هدفمند و موفق در قالب یک شبکه تخصصی است که با ابتکاری نو از طریق سازمان نظام مهندسی معدن ایران شکل گرفت. نکته مهم برای شبکه سازی، آموزش و ایجاد فرصت برای شکل گیری این شبکه های تخصصی است که پس از مدتی با برگزاری هدفمند جلسات و نیازهای اعضای جلسه حرکتهای خود را ادامه خواهد داد. بازدیدهای مشترک برای اشتراک تجارب واقعی نیز مکمل خوبی برای شبکه سازی تخصصی است و قطعا تقویت بخش معدن را در پی خواهد داشت. با حضور شرکتهای دانش بنیان، استارت آپ ها و پارکهای فنآوری در بخش معدن، سازمان نظام مهندسی می تواند با آینده پژوهی نکته های مرتبط با آینده و نیازهای معدنی را در چالشهای این مجموعه ها وارد و در قالب یک شتابدهنده آنها را تقویت نماید. قطعا در آینده روشهای معدنکاری و تخصصهای معدنی سمت و سوی دیگری خواهند داشت و نیازهای آموزشی و ایجاد فرصتهای لازم برای شکل گیری و مرتفع نمودن این نیازها می تواند یکی از محورهای مهم در تصمیم گیری و تصمیم سازی سازمان نظام مهندسی معدن تلقی شود.